ફિક્સ પગાર વિદ્યાસહાયકોની મોટી જીત: 2 વર્ષની સેવા બાદ પૂરા પગાર માટે હાઈકોર્ટનો ઐતિહાસિક ચુકાદો
ગુજરાત હાઈકોર્ટે તાજેતરમાં ફિક્સ પગાર પર કામ કરતા વિદ્યાસહાયકોના કેસમાં એક અત્યંત મહત્વપૂર્ણ ચુકાદો આપ્યો છે, જેની લાંબા સમયથી રાહ જોવાઈ રહી હતી. જસ્ટિસ નિખિલ એસ. કરીયેલ દ્વારા તારીખ ૨૨ ઓગસ્ટ, ૨૦૨૫ ના રોજ આપવામાં આવેલો આ ચુકાદો, વર્ષ ૨૦૧૦ ની આસપાસ નિમણૂક પામેલા વિદ્યાસહાયકો માટે મોટી રાહત લઈને આવ્યો છે.
શું હતો સમગ્ર વિવાદ? (સરળ સમજૂતી)
આ કેસ કરનાર શિક્ષકો (પિટિશનર્સ) ની નિમણૂક વર્ષ ૨૦૧૦ ની આસપાસ વિદ્યાસહાયક તરીકે ફિક્સ પગાર પર થઈ હતી. તે સમયે સરકારની નીતિ (વર્ષ ૨૦૧૦ નો ઠરાવ) મુજબ, એવો નિયમ હતો કે જો કોઈ વિદ્યાસહાયક બે વર્ષની સંતોષકારક સેવા પૂર્ણ કરે અને તે દરમિયાન કોઈ કાયમી શિક્ષકની નિવૃત્તિને કારણે જગ્યા ખાલી પડે, તો તે વિદ્યાસહાયકને તે ખાલી જગ્યા પર પૂરા પગાર (પે-સ્કેલ રૂ. ૫,૨૦૦-૨૦,૨૦૦) માં સમાવી લેવાના રહેશે.
પરંતુ, આ શિક્ષકોએ બે વર્ષની સેવા પૂર્ણ કરી અને જગ્યાઓ ખાલી હોવા છતાં, તેમને પૂરા પગારમાં સમાવવામાં આવ્યા ન હતા. તેમને પાંચ વર્ષ પૂર્ણ થાય તેની રાહ જોવા માટે મજબૂર કરવામાં આવ્યા. આનું કારણ સરકાર દ્વારા પાછળથી (વર્ષ ૨૦૧૧ માં) બહાર પાડવામાં આવેલો એક નવો ઠરાવ હતો, જેમાં પૂરા પગાર માટેનો સમયગાળો ૨ વર્ષથી વધારીને ૫ વર્ષ કરી દેવામાં આવ્યો હતો. શિક્ષકોની દલીલ હતી કે તેમને જૂના નિયમ મુજબ જ લાભ મળવો જોઈએ.
હાઈકોર્ટનું અર્થઘટન અને અવલોકન
હાઈકોર્ટે શિક્ષકોની દલીલોને યોગ્ય ઠેરવી અને સ્પષ્ટ કર્યું કે:
- નવો નિયમ પૂર્વવર્તી અસરથી લાગુ ન કરી શકાય: કોર્ટે જણાવ્યું કે ૨૦૧૧ માં આવેલો ૫ વર્ષનો નિયમ, ૨૦૧૦ માં જૂના નિયમ હેઠળ નિમણૂક પામેલા શિક્ષકોને પાછલી અસરથી લાગુ કરી શકાય નહીં.
- ભેદભાવ ન કરી શકાય: કોર્ટે નોંધ્યું કે અન્ય જિલ્લાઓમાં આ જ સ્થિતિવાળા શિક્ષકોને ૨ વર્ષ બાદ લાભ આપવામાં આવ્યો હતો, તેથી આ અરજદારો સાથે ભેદભાવ કરી શકાય નહીં.
- લાભ ક્યારથી મળે?: કોર્ટે ડિવિઝન બેન્ચના જૂના ચુકાદાનો ઉલ્લેખ કરીને સ્પષ્ટ કર્યું કે પૂરો પગાર આપોઆપ ૨ વર્ષ પૂર્ણ થતાં જ નહીં, પરંતુ ૨ વર્ષ પૂર્ણ થયા પછી જે તારીખે ખાલી જગ્યા ઉપલબ્ધ થાય, તે તારીખથી મળવાપાત્ર છે.
શું આવ્યો અંતિમ ચુકાદો? (સૌથી મહત્વની વાત)
આ કેસમાં હાઈકોર્ટે નીચે મુજબનો આદેશ આપ્યો છે:
આદેશ: સરકારને નિર્દેશ આપવામાં આવે છે કે આ કેસના તમામ વિદ્યાસહાયકોને, તેમની ૨ વર્ષની સેવા પૂર્ણ થયા બાદ જે તારીખે ખાલી જગ્યા ઉપલબ્ધ થઈ હોય, તે તારીખથી પૂરા પગાર (પે-સ્કેલ રૂ. ૫,૨૦૦-૨૦,૨૦૦) માં સમાવી લેવામાં આવે. આ સમગ્ર પ્રક્રિયા કોર્ટના આદેશની નકલ મળ્યાના ત્રણ મહિનાની અંદર પૂર્ણ કરવાની રહેશે.
આમ, આ ચુકાદાથી વર્ષોથી અન્યાયનો સામનો કરી રહેલા હજારો શિક્ષકોને ન્યાય મળ્યો છે અને તેમનો પૂરા પગારનો અધિકાર પ્રસ્થાપિત થયો છે.